Cây xấu hổ có độc không? Một vài điều bạn nên biết về cây xấu hổ

Cây xấu hổ từ lâu đã được sử dụng trong y học dân gian để điều trị nhiều vấn đề sức khỏe khác nhau, chẳng hạn như đau đầu, đau dạ dày, tiêu chảy, viêm họng và đau cơ. Tuy nhiên, cây xấu hổ có độc hay không vẫn là câu hỏi được quan tâm rất nhiều trong cộng đồng khoa học và y học dân gian. Vì vậy, bài viết này sẽ giải đáp thắc mắc “Cây xấu hổ có độc không?” một cách chi tiết và cụ thể.

Cây xấu hổ được sử dụng trong y học dân gian để điều trị nhiều vấn đề sức khỏe

Đặc tính sinh học của cây xấu hổ

Cây xấu hổ (Mimosa pudica) là một loại cây nhỏ thuộc họ đậu (Fabaceae) có nguồn gốc từ Nam Mỹ, nhưng hiện nay có thể được tìm thấy ở các vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới trên khắp thế giới vì những đặc tính hấp dẫn của nó. Cây xấu hổ còn được biết đến với tên gọi khác như cây trinh nữ, cây mắc cỡ, cây thẹn, hàm tu thảo, cỏ trinh nữ.

Cây xấu hổ có hình dạng đặc biệt và rất dễ nhận ra với các lá nhỏ và những đốm nhạt trên lá. Loài cây này có thể cao từ 30-50cm với phần thân mảnh khảnh và nhánh thẳng đứng. Lá cây xấu hổ có hình dạng dạng chùm có chiều dài từ 5-10cm với phần lá được chia thành nhiều chùm nhỏ hình bán elip với những sợi lông nhỏ dài ở mặt trên lá.

Khi ra hoa, cây xấu hổ cho hoa màu hồng nhạt hoặc tím nhạt có hình dạng tròn với kích thước từ 1-2cm. Hoa của cây xấu hổ mọc tập trung ở đầu nhánh, thường nằm gần mép lá.

Một điểm đặc biệt của cây xấu hổ là khả năng gập lá lại khi bị chạm vào hoặc khi có sự tác động vật lý từ bên ngoài. Điều này xảy ra do trong mỗi chiếc lá có một khớp nhỏ ở giữa mà khi chịu kích thích từ bên ngoài thì sẽ gập lại và khiến lá trở nên nhỏ gọn hơn. Qua đó, cây xấu hổ có thể tự bảo vệ và tránh khỏi các tác động cũng như các mối nguy hiểm từ môi trường.

Nếu cây xấu hổ được trồng trong điều kiện thích hợp, thì nó có thể sinh trưởng, phát triển mạnh mẽ và cho thu hoạch quanh năm. Cây có thể trồng được trong chậu hoặc trồng trực tiếp vào đất. Bên cạnh đó, cây xấu hổ thường được sử dụng làm cây cảnh hoặc dùng trong y học vì những lợi ích mà nó mang lại cho sức khỏe con người.

Cây xấu hổ được sử dụng rộng rãi vì những đặc tính hấp dẫn nó mang lại

Tính chất hóa học của cây xấu hổ

Cây xấu hổ chứa nhiều hợp chất hoạt tính sinh học, bao gồm alkaloid, flavonoid, tanin, saponin và một số loại acid hữu cơ. Các hợp chất này có tác dụng chống viêm, chống vi khuẩn và chống nấm. Vì những lợi ích về mặt sức khỏe như trên mà các chất hoạt tính sinh học trong cây xấu hổ đã được sử dụng rộng rãi trong y học để điều trị nhiều vấn đề sức khỏe khác nhau.

Tuy nhiên, nếu không được sử dụng đúng cách với liều lượng phù hợp, một số hợp chất trong cây xấu hổ cũng có thể gây ra các phản ứng không mong muốn. Cụ thể, các chất saponin trong cây xấu hổ có thể gây kích ứng trên da và đường tiêu hóa, trong khi các chất flavonoid có thể gây phản ứng dị ứng và kích thích hệ thống thần kinh. Ngoài ra, các hợp chất alkaloid trong cây xấu hổ cũng có thể gây ra các phản ứng phụ nếu được sử dụng quá liều.

Cây xấu hổ có thể gây phản ứng không mong muốn nếu sử dụng sai cách

>>> Cây xấu hổ trị bệnh gì? Cách sử dụng cây xấu hổ hiệu quả

Cây xấu hổ có độc không?

Dù đã có nhiều nghiên cứu về cây xấu hổ, nhưng hiện vẫn chưa có bằng chứng cho thấy rằng cây này có tính độc đối với con người. Ngược lại, vì các lợi ích sức khỏe nó mang lại mà cây xấu hổ từ lâu đã được sử dụng trong y học truyền thống để điều trị nhiều bệnh lý khác nhau.

Các phần của cây xấu hổ, bao gồm lá, rễ và hoa, được sử dụng trong y học dân gian để điều trị nhiều vấn đề sức khỏe, chẳng hạn như đau đầu, đau dạ dày, tiêu chảy, viêm họng và đau cơ. Tuy nhiên, việc sử dụng cây xấu hổ trong y học dân gian cần được cân nhắc cẩn thận và chỉ nên được thực hiện dưới sự giám sát của bác sĩ hoặc chuyên gia y tế.

Nhiều nghiên cứu cho rằng, sử dụng cây xấu hổ với liều lượng thích hợp có thể có lợi cho sức khỏe. Chẳng hạn, một nghiên cứu được công bố trên tạp chí BMC Complementary and Alternative Medicine năm 2010 cho thấy chiết xuất từ lá cây xấu hổ có khả năng chống lại các vi khuẩn gây bệnh. Nghiên cứu này cũng cho thấy rằng, chiết xuất từ cây xấu hổ có tác dụng kháng viêm và giảm đau. 

Một điều cần lưu ý là, cây xấu hổ có thể gây kích ứng da và đường tiêu hóa nếu tiếp xúc với một số người nhạy cảm hoặc dị ứng với một số thành phần trong cây xấu hổ, nhưng điều này không có nghĩa là loài cây này có độc đối với con người. Tuy nhiên, nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu của phản ứng dị ứng hoặc kích ứng da sau khi tiếp xúc với cây xấu hổ, bạn nên ngừng tiếp xúc với loài cây này và tham khảo ý kiến của bác sĩ sớm nhất có thể để được tư vấn điều trị.

Tuy nhiên, cây xấu hổ cũng có thể ảnh hưởng đến một số loài động vật. Theo một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Journal of Chemical Ecology năm 2014, các chất hoạt tính trong cây xấu hổ có thể gây ảnh hưởng đến hệ thống sinh sản của một số loài côn trùng, ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của chúng. Ngoài ra, một số loài động vật khác cũng có thể bị chết nếu ăn phải cây xấu hổ.

Đây là loài cây không có độc và thậm chí lại có nhiều lợi ích cho sức khỏe

Như vậy, cây xấu hổ (Mimosa pudica) không có độc và thậm chí lại có nhiều lợi ích cho sức khỏe. Dù vậy, như với bất kỳ loại thảo dược hay thực phẩm nào khác, việc sử dụng cây xấu hổ cần được thực hiện đúng cách và đủ liều lượng để tránh tác dụng phụ không mong muốn. Để đảm bảo an toàn, nếu bạn có bất kỳ vấn đề sức khỏe nào, nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng cây xấu hổ hoặc bất kỳ loại thảo dược nào khác. Tuy nhiên, với các tác dụng đáng kể của nó trong việc chữa trị nhiều loại bệnh, cây xấu hổ sẽ là một lựa chọn tuyệt vời để bổ sung cho chế độ ăn uống và chăm sóc sức khỏe con người nếu được sử dụng đúng cách với liều lượng phù hợp.